Şirket Kurulum Rehberi
Yeni bir iş fikri heyecan vericidir, ancak bu heyecanın ardından şirket kuruluşu ve vergi mükellefiyeti gibi yasal süreçler gelir. “Nereden başlamalıyım?”, “Potansiyel Mükellef ne anlama geliyor?”, “Şahıs şirketi mi kurmalıyım, yoksa Limited mi?” Bu sorular, doğru bir rehber olmadan kafa karıştırıcı olabilir.
İşte Profesör Ceyhun ÖZGÜR olarak, sıfırdan bir iş kurma yolculuğunuzda karşılaşacağınız tüm yasal ve mali süreçleri A’dan Z’ye anlatan, kullanıcı odaklı ve derinlemesine rehberiniz.
Potansiyel Mükellef Nedir Kuruluş Sürecine Ne Zaman Başlanır
İş kurma sürecinin ilk adımı, vergi mükellefiyeti statünüzü anlamaktır.
Potansiyel Mükellef Kimdir
Potansiyel Mükellef, Vergi Usul Kanunu’na göre henüz resmen vergi mükellefiyeti tesis edilmemiş (yani şirketini kurmamış), ancak gelecekte ticari faaliyete başlayarak vergi mükellefi olması beklenen kişidir.
- Örnek: Bir e-ticaret platformunda (Trendyol, Hepsiburada vb.) bir mağaza açmak için başvuruyorsunuz, ancak vergi numaranız henüz yok. Bu aşamada platformlar, sizi Potansiyel Mükellef olarak değerlendirir.
- Kritik Nokta: Ticari faaliyetten düzenli gelir elde etmeye başladığınız an itibarıyla bu statüden çıkıp, resmen Vergi Mükellefi olmak ve şirketinizi kurmak zorundasınız. Aksi takdirde izinsiz ticari faaliyet ve vergi kaçakçılığı riski oluşur.
Kuruluşa Başlama Zamanı
İş fikriniz netleştiyse ve test satışları dışında düzenli, ticari amaçlı satışa başlamayı planlıyorsanız, şirket kurulum sürecine hemen başlamanız gerekir. Özellikle e-ticaret muhasebesi söz konusu olduğunda, platformlar sizden vergi levhanızı isteyecektir.
Şirket Nasıl Kurulur? Şahıs mı Limited mi?
Bu, her girişimcinin vermesi gereken en önemli karardır. Seçiminizi yaparken maliyet, vergi oranı ve hukuki sorumluluk gibi faktörleri değerlendirmelisiniz. Ankara şirket kuruluşu süreçlerinde bir mali müşavirle görüşerek karar vermek en sağlıklısıdır.
Şahıs Şirketi
Avantajlar:
- Düşük Maliyet: Kuruluş masrafı ve muhasebe ücretleri Limited şirkete göre çok daha düşüktür.
- Kolay Kapanış: İşi sonlandırmak veya durdurmak Limited şirkete göre çok daha hızlı ve kolaydır.
Dezavantajlar:
- Artan Oranlı Vergi: Geliriniz arttıkça ödediğiniz Gelir Vergisi oranı %15’ten başlayıp %40‘a kadar çıkar (Artan Oranlı Vergilendirme).
- Şahsi Sorumluluk: Şirketin borçlarından tüm mal varlığınızla (ev, araba vb.) sorumlu olursunuz.
Limited Şirket
Avantajlar:
- Sınırlı Sorumluluk: Şirketin borçlarından sadece şirkete koyduğunuz sermaye ile sınırlı olarak sorumlusunuz. Kişisel mal varlığınız koruma altındadır.
- Sabit Vergi Oranı: Kazancınız ne olursa olsun sabit %25 Kurumlar Vergisi ödersiniz. Yüksek cirolarda daha avantajlıdır.
Dezavantajlar:
- Yüksek Maliyet: Kuruluş masrafları (noter, tescil, ticaret odası) ve aylık muhasebe ücretleri daha yüksektir.
- Zor Kapanış: Kapanış ve tasfiye süreçleri uzun ve karmaşıktır (Ortalama 6 ay sürer).
Karar Matrisi
Kuruluş Aşamaları Adım Adım Nasıl Yapılır
Bir şirketi yasal olarak kurmak için izlenmesi gereken temel adımlar şunlardır:
- Mali Müşavir Belirleme: Şirket kuruluşu ve tüm mali süreçleriniz için profesyonel bir Ankara muhasebeci ile sözleşme imzalayın. Kuruluş işlemlerini mali müşaviriniz vekâletname ile sizin adınıza yürütür.
- Adres Belirleme: Şirketin yasal adresini belirleyin. Bu bir ofis adresi olabileceği gibi, belirli şartlarda home ofis adresi de olabilir.
- Gerekli Belgelerin Hazırlanması: Kimlik fotokopisi, kira sözleşmesi veya tapu fotokopisi gibi temel belgeler hazırlanır.
- Vergi Dairesi Başvurusu: Vergi dairesine işe başlama bildirimi yapılır. (Limited şirket için önce Ticaret Sicil’e tescil gerekir.)
- Yoklama İşlemi: Vergi dairesinden gelen memurlar işyeri adresinizi kontrol eder ve işe başlama tutanağını tutar.
- Vergi Levhası: Yoklama sonrası Vergi Levhanız oluşur ve resmen Vergi Mükellefi olursunuz. Fatura kesmeye hazırsınız demektir.
E-Ticaret ve Şirket Kuruluşu
Eğer iş modeliniz e-ticaret üzerine kuruluysa, şirket kurma zorunluluğunuz daha erkendir. Zira pazar yerleri sizden fatura kesmenizi isteyecektir. Unutmayın, herhangi bir platform üzerinden düzenli satış yapıyorsanız, maliyeye kayıt olmanız kaçınılmazdır.
Konuyla ilgili kafanızdaki temel sorulardan biri olan “E-Ticarette Şirket Kurmak Şart Mı?” başlıklı içeriğimiz, bu zorunluluğun detaylarını ve olası cezai durumları derinlemesine açıklamaktadır. Mutlaka okuyun…
Şirket Kuruluşu Sonrası Temel Yükümlülükler
Şirketinizi kurduktan sonraki süreç, aylık ve dönemsel yükümlülüklerden oluşur. Bir Ankara muhasebe uzmanı bu süreçleri yönetmelidir.
Aylık ve Üç Aylık Yükümlülükler
- KDV Beyannamesi: Genellikle aylık olarak verilir. Satışlarınızdan tahsil ettiğiniz KDV ile alışlarınızda ödediğiniz KDV arasındaki farkı beyan edersiniz.
- Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi: Çalışanlarınızın maaşlarından kesilen gelir vergisi (Stopaj) ve SGK primlerinin beyan edildiği beyannamedir.
- Ba-Bs Formları: Yıl içinde belirli bir limitin üzerindeki alış ve satışlarınızı bildirdiğiniz formlardır.
Defter Tutma ve Belgeleme
Şirket türüne göre (Basit Usul, İşletme Defteri, Bilanço Defteri) ticari faaliyetlerinizi kaydetmek zorundasınız. Tüm gelir ve giderlerinizi (fatura, fiş, gider pusulası vb.) yasal süresi içinde, düzenli ve eksiksiz bir şekilde belgelemeniz gerekir.
Sıkça Sorulan Sorular (S.S.S)
Şirket Kuruluşu Ne Kadar Sürer ve Maliyeti Nedir?
Şahıs şirketi kuruluşu, belgeler hazırsa, 1-2 iş günü içinde tamamlanır. Kuruluş maliyeti, noter ve mali müşavir vekalet ücreti dahil 2.000 TL ile 4.000 TL arasında değişir. Limited şirket kurulumu ise Ticaret Sicil süreçleri nedeniyle 3-7 iş günü sürer ve maliyeti sermaye hariç 8.000 TL ile 15.000 TL aralığındadır. Bu maliyetler, seçilen müşavir ve noter ücretlerine göre değişiklik gösterebilir.
Home Ofis Şirket Kurabilir Miyim? Kira Stopajı Ne Demek?
Evet, home ofis (evden çalışma) modelinde şirket kurmak mümkündür. Ancak burada kritik bir nokta vardır: Kiralanan ev, yasal olarak iş yeri sayıldığı için, kirayı öderken kira bedelinin %20’si oranında Stopaj Vergisi (Gelir Vergisi) kesilip devlete yatırılmak zorundadır. Örneğin 10.000 TL kira ödüyorsanız, 2.000 TL stopaj kesintisi yapılıp 8.000 TL ev sahibine ödenir.
Şirket Kurmak İçin Ne Kadar Sermaye Gerekir?
Şahıs şirketi için yasal olarak bir sermaye zorunluluğu yoktur. Ticaret Sicil’e tescil edilmediği için bu gereklilik aranmaz. Limited şirket için ise asgari sermaye 10.000 TL‘dir. Ancak bu tutarı kuruluş sırasında bankaya bloke etme zorunluluğu artık bulunmamaktadır; taahhüt etmeniz yeterlidir. Bu, girişimcilere büyük bir kolaylık sağlamıştır.
Şirket Kurduktan Sonra Her Ay Sabit Bir Ödeme Var Mı?
Evet, şirket türüne bakılmaksızın her ay sabit ve zorunlu ödemeler bulunur. Bunlar:
- Bağ-Kur Primi: Şirket sahibi, sigortalı bir işte çalışmıyorsa zorunlu olarak Bağ-Kur primi ödemek zorundadır.
- Muhasebe Ücreti: Mali müşavirinize ödenen aylık hizmet bedelidir.
- Defter Tasdik Ücretleri: Yıl sonunda defterlerin noterden tasdik edilmesi için ödenen yıllık maliyet.
- Stopaj: Kira stopajı gibi dönemsel zorunlu kesintiler olabilir.
Bu sabit giderler, ciro yapmasanız bile ödemeniz gereken temel maliyetlerdir.
Şahıs Şirketinden Limited Şirkete Geçebilir Miyim?
Evet, işleriniz büyüdüğünde ve yüksek vergi dilimlerine girdiğinizde, Şahıs Şirketinizi kapatıp (devredip) Limited Şirketi kurarak vergi avantajından faydalanabilirsiniz. Bu süreç, profesyonel bir mali müşavirin yönlendirmesiyle sorunsuz bir şekilde gerçekleştirilir. Geçiş zamanlaması, tamamen yıllık ciro ve kar oranınıza bağlıdır.
İş kurmak, heyecan verici ve kârlı bir yoldur. Ancak yasal ve mali yükümlülükleri doğru anlamak, bu yolculuğun en sağlam temelini oluşturur. Ankara muhasebe konusunda uzman bir ekipten destek alarak, potansiyel mükellef aşamasından büyük bir işletmeye dönüşürken karşılaşacağınız tüm süreçleri hatasız yönetebilir, gereksiz cezalardan kaçınabilirsiniz.
