E-ticaretin bu kadar kolaylaştığı, Instagram’dan butik açmanın ya da ikinci el uygulamalarında “al-sat” yapmanın parmaklarımızın ucunda olduğu bir dünyada yaşıyoruz. Bazen bir hevesle, bazen “Hele bir deneyeyim, tutarsa şirket kurarım” düşüncesiyle yola çıkılıyor. İlk satış geliyor, paralar hesaba düşüyor. Buraya kadar her şey harika.
Peki ya sonra? Bir gün kapınız çalınır mı? Maliye hesabınıza gelen paraları görür mü?
Bu yazı, henüz şirketleşmeden ticari faaliyete başlayan, hesabına düzenli ödeme alan ve “Acaba vergi cezası yer miyim?” diye uykuları kaçan girişimciler için hazırlandı. Panik yapmanıza gerek yok, ancak durumu yönetmezseniz sonuçları ağır olabilir. Gelin, bu süreci en hasarsız şekilde nasıl atlatacağınızı konuşalım.
Maliye Banka Hesabımı Görür Mü?
Kısa ve net cevap: Evet, görür.
Eskiden banka hareketleri ile vergi dairesi arasındaki iletişim daha kopuktu. Ancak dijitalleşen vergi sistemleri ve son düzenlemelerle birlikte, bankalar şüpheli veya ticari nitelik taşıyan para transferlerini Gelir İdaresi Başkanlığı’na (GİB) raporlamak zorundadır.
Özellikle e-ticaret muhasebesi süreçlerinde sıkça gördüğümüz bir durum var: Pazaryerleri (Trendyol, Hepsiburada vb.) veya ödeme kuruluşları (Iyzico, Shopier vb.), şirketiniz olmasa bile TC Kimlik numaranızla satış yapmanıza bazen izin verebilir (bireysel satıcı modülleri vb.). Ancak bu kurumlar, yaptıkları her ödemeyi devlete bildirirler. Yani “Şirketim yok, devlet benim satış yaptığımı nereden bilecek?” düşüncesi, 2025 dünyasında maalesef geçerli değil.
Geriye Dönük Mükellefiyet Nedir?
İşte en kritik nokta burası. Eğer siz şirket kurmadan düzenli satış yaptıysanız ve bu durum tespit edilirse, Maliye size şöyle der:
“Sen aslında 6 ay önce bu işe başlamışsın. Ben senin vergi kaydını bugün değil, o ilk satışı yaptığın 6 ay öncesine açıyorum.”
Buna Geriye Dönük Mükellefiyet Tesis Ettirmek denir. Bu yapıldığında şu senaryo ile karşılaşırsınız:
-
Beyanname Cezaları: Geçmiş 6 ayın her bir ayı için verilmesi gereken KDV, Muhtasar ve Geçici Vergi beyannameleri verilmediği için “Özel Usulsüzlük Cezaları” kesilir.
-
Vergi Aslı ve Faizi: O dönemde sattığınız ürünlerin vergisi, faiziyle birlikte istenir.
-
Bağ-Kur Borcu: Mükellefiyetiniz geriye dönük açıldığı için, o tarihten itibaren Bağ-Kur prim borcunuz da işlemeye başlar.
Bu tablo korkutucu görünebilir ama çözümsüz değildir.
Pişmanlık Yasası Sizi Kurtarabilir
Vergi hukukumuzda “Pişmanlık ve Islah” diye harika bir müessese var. Eğer vergi dairesi sizi tespit etmeden, siz gidip “Ben bir hata yaptım, satış yaptım ama şirket kurmadım. Şimdi vergimi ödemek istiyorum” derseniz, vergi ziyaı cezası ödemezsiniz. Sadece verginin aslını ve küçük bir pişmanlık zammını ödersiniz.
Burada doğru bir Ankara muhasebeci ile çalışmak hayati önem taşır. Çünkü geçmişe dönük beyannameler hazırlanırken, o dönemde yaptığınız harcamaları gider olarak düşme şansınız olabilir. Ancak burada her harcama gider kabul edilmez. Hangi harcamaların vergiden düşülebileceğini, hangilerinin ise kabul edilmeyeceğini iyi analiz etmek gerekir. Bu konuda detaylı bilgi için Şirket Gideri Sayılmayan Harcamalar yazımızı mutlaka inceleyin, boşa vergi ödemeyin.
Süreklilik İlkesinde İkinci El Eşya Satmak Ticaret Midir?
Her banka hareketi ticaret sayılmaz. Evinizdeki eski koltuğu Letgo’dan satmak ya da dolabınızdaki kullanmadığınız montu Dolap uygulamasından satmak arihi kazançtır ve vergiye tabi değildir (belli limitler dahilinde).
Şirket açmadan yaptığınız satışlar banka hareketleri üzerinden Maliye tarafından tespit edilirse, geriye dönük ağır vergi cezaları ve faiz yüküyle karşılaşabilirsiniz. Ancak inceleme başlamadan önce “Pişmanlık Yasası“ndan faydalanarak durumu beyan ederseniz, ağır cezalardan kurtulup sadece ana vergiyi ödeyerek süreci temizleyebilirsiniz.
Vergi dairesinin baktığı temel kriter “Süreklilik” ilkesidir.
-
Aynı üründen birden fazla satıyorsanız,
-
Satmak amacıyla ürün alıp üzerine kâr koyup satıyorsanız,
-
Bu işi düzenli bir gelir kapısı haline getirdiyseniz,
Artık bir esnafsınız ve Ankara şirket kuruluşu işlemlerine başlamanız gerekir.
Motokurye ve Freelancerlar İçin Durum
Sadece ürün satanlar değil, hizmet satanlar da bu riski taşıyor. Özellikle şahsi hesabına “hizmet bedeli”, “tasarım ücreti”, “kurye ödemesi” gibi açıklamalarla para gelen motokurye arkadaşlarımız veya freelancer çalışanlar da geriye dönük incelemeye girebilir.
Ankara e-ticaret muhasebe uzmanı olarak tavsiyem; hesabınıza düzenli para girişi başladığı an, cüzi maliyetlerle bir şahıs şirketi kurmanızdır. Genç girişimci teşviki gibi fırsatlarla vergi ödemeden (belli bir kâra kadar) ve Bağ-Kur primi ödemeden bu süreci yasal zemine oturtabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular (S.S.S)
1. Şirket kurmadan satış yapmanın limiti var mı?
Ticari bir amaçla, yani kâr elde etmek için ve sürekli olarak satış yapıyorsanız 1 TL bile satsanız vergi mükellefi olmanız gerekir. Ancak ev hanımlarının evde ürettikleri ürünleri satması (Esnaf Muaflığı) gibi özel durumlar hariçtir.
2. Maliye beni nasıl tespit eder?
Banka hesap hareketleriniz, kargo firmalarından alınan “kapıda ödeme” veya gönderi listeleri, pazaryeri bildirimleri ve en sık karşılaşılanı “rakip veya müşteri ihbarları” ile tespit edilirsiniz.
3. Geriye dönük şirket açarsam ceza yer miyim?
Eğer Maliye sizi tespit etmeden siz gidip “Pişmanlık” ile beyan ederseniz, ağır vergi kaçakçılığı cezalarından kurtulursunuz. Sadece usulsüzlük cezaları ve ana vergiyi ödersiniz.
4. Eski satışlarımın vergisini öderken giderlerimi düşebilir miyim?
Evet, işin güzel yanı burası. O dönemde ürünleri alırken ödediğiniz paraları, kargo faturalarını vb. tevsik edebiliyorsanız gider olarak düşüp daha az vergi ödeyebilirsiniz.
5. Ankara’da geriye dönük mükellefiyet işlemlerini kim yapar?
Bu süreç standart bir şirket kuruluşundan farklıdır. Vergi dairesiyle görüşme ve “izahat” gerektirir. Ankara muhasebe tecrübesi olan bir mali müşavirle ilerlemek en doğrusudur.
