Günümüzde binlerce kişi, bir ofise bağlı kalmadan, evinin konforunda freelance çalışıyor, çeviri yapıyor, yazılım geliştiriyor veya sosyal medya danışmanlığı gibi hizmetler satıyor. E-ticaret muhasebesi sınırlarını aşan bu çalışma modeliyle ilgili akla gelen en kritik soru şudur: “Evden çalışarak elde ettiğim gelir için ne zaman ve nasıl vergi ödemeye başlarım?” Bu durum, hem Gelir Vergisi hem de KDV yükümlülükleri açısından gri bir alandır. İşte size bu alanda yasal olarak güvende kalmanızı sağlayacak, adım adım vergi rehberiniz.
Vergi Mükellefiyeti Ne Zaman Başlar Ve İşaretler Nelerdir
Evden çalışmak, vergi ödemeyeceğiniz anlamına gelmez. Vergi mükellefiyetinin başlaması, elde ettiğiniz gelirin türüne ve sürekliliğine bağlıdır:
- Süreklilik ve Ticari Niyet: Eğer evden yaptığınız işler süreklilik arz ediyor ve bunu kâr elde etme niyetiyle (ticari amaçla) yapıyorsanız, Gelir Vergisi Mükellefiyeti başlatmanız gerekir. Tek bir seferlik, hobi amaçlı işler genellikle ticari faaliyet sayılmaz.
- Düzenli Ödeme Akışı: Banka hesabınıza, yaptığınız hizmet karşılığında düzenli olarak ve belirli bir miktarı aşan paralar gelmeye başladığı an, Vergi Dairesi için faaliyetin ticari olduğu sinyali yanar.
- Hizmet Belgeleri: Müşterilerinize fatura veya benzeri bir belge (örneğin sözleşme) düzenlemeye başladığınızda, ticari faaliyete resmen başlamış sayılırsınız.
Evden Çalışanlar İçin İki Temel Vergilendirme Modeli
Evden hizmet satan freelance çalışanlar için iki ana yasal statü bulunur. Hangi statüyü seçeceğiniz, işinizin niteliğine bağlıdır.
1. Serbest Meslek Erbabı (Geleneksel Freelancer)
- Kimler İçin: Avukat, mali müşavir, mühendis, doktor, yazar, motokurye gibi “uzmanlık gerektiren” işleri yapanlar.
- Vergi Belgesi: Serbest Meslek Makbuzu (SMM) düzenlemek zorundadırlar.
- Stopaj (Tevkifat): Eğer hizmeti bir şirkete (Kurumlar Vergisi mükellefi) veriyorsanız, şirket size ödeme yaparken Gelir Vergisi Kanunu’na göre %20 oranında stopaj kesintisi yapar ve bu kesintiyi sizin adınıza devlete öder.
- Giderler: Mesleğinizle ilgili yaptığınız harcamaları (bilgisayar, yazılım, eğitim, internet vb.) gider olarak yazarak vergi matrahınızı düşürebilirsiniz.
2. Şahıs İşletmesi (Ticari Faaliyet)
- Kimler İçin: E-ticaret danışmanlığı, sosyal medya yöneticiliği, Ankara şirket kuruluşu danışmanlığı gibi ticari nitelikli hizmetler satanlar veya ürün satanlar.
- Vergi Belgesi: Fatura düzenlemek zorundadırlar.
- Vergi Oranı: Artan oranlı Gelir Vergisi tarifesine tabidirler (%15’ten %40’a kadar).
- Giderler: Tüm işle ilgili harcamalar (ev kirasının %50’si dahil) gider yazılır.
Evden Çalışmada Dikkat Edilmesi Gereken Kritik Vergi Riskleri
Evden çalışırken yapılan en büyük hatalar, genellikle muhasebe süreçlerinin göz ardı edilmesinden kaynaklanır.
- Stopajı Takip Etmemek: Serbest Meslek Makbuzu kesiyorsanız, stopaj (kesilen %20 vergi) sizin için bir peşin ödenmiş vergi hükmündedir. Yıl sonunda beyanname verirken bu stopajı ödemeniz gereken vergiden mahsup etmeyi unutmayın.
- Belgesiz Gider: Evden çalıştığınız için kahve, yemek, kargo gibi harcamaların belgesini (faturasını) almayı ihmal ederseniz, bu harcamaları gider yazamazsınız ve vergi matrahınız gereksiz yere yükselir.
- KDV Mükellefiyeti: Serbest meslek erbabı veya şahıs işletmesi olarak faaliyete başladığınızda, sadece Gelir Vergisi değil, aynı zamanda KDV Mükellefiyeti de başlar ve faturalarınıza KDV eklemeniz gerekir. Bu zorunluluk, işletmenizin büyüklüğüne veya türüne göre değişmez.
- Adres Kaydı: Ev adresinizi Vergi Dairesi’ne iş yeri adresi olarak kaydettirmelisiniz. Bu kaydı yapmadan ticari fatura kesmek, yasal sorunlara yol açar. Bu konuda Ankara muhasebe uzmanınız size yardımcı olacaktır.
Devlet, evden üretim yapan ve bunları internet üzerinden satan kadınları ve gençleri desteklemek amacıyla önemli vergi istisnaları getirmiştir.
S.S.S Evden Çalışma ve Vergilendirme
Soru: Banka Hesabıma Gelen Her Para İçin Fatura Kesmeli miyim?
Cevap: Eğer hesabınıza gelen para ticari faaliyetten (hizmet satışı) kaynaklanıyorsa ve bu durum süreklilik arz ediyorsa, evet, ilgili belgeyi (fatura veya SMM) düzenlemek zorundasınız. Kişisel borç transferi gibi işlemler ticari sayılmaz.
Soru: Yeni Başladım, Gelirim Düşükken de Mükellef Olmak Zorunda mıyım?
Cevap: Vergi mükellefiyeti, gelirin miktarından çok, faaliyetin ticari niyetle ve sürekli yapılmasından doğar. Geliriniz düşük olsa bile ticari niyet varsa, düşük Gelir Vergisi diliminden (%15) ödeme yaparak yasal yükümlülüğünüzü yerine getirmelisiniz.
Soru: Freelance çalışırken kestiğim faturada KDV olur mu?
Cevap: Evet. Ankara e-ticaret muhasebe birimleri tarafından da sıklıkla teyit edildiği gibi, Serbest Meslek Erbabı veya Şahıs İşletmesi olarak KDV mükellefiyetiniz varsa, yurt içine kestiğiniz faturalara KDV eklemeniz gerekir.
Bu temel vergi türü hakkında daha fazla bilgi edinmek ve KDV’nin finansal yapısını derinlemesine anlamak için hemen KDV Gider Yazılır Mı? makalemizi okuyun.
Evden gelir elde etmek ve ticari faaliyete başlamak, geleceğin çalışma modelidir, ancak bu durum beraberinde yasal sorumluluklar getirir. Ankara şirket kuruluşu aşamasında size en uygun vergilendirme modelini seçmeli ve bir mali müşavir desteğiyle tüm stopaj ve beyan yükümlülüklerinizi kusursuz yerine getirmelisiniz. Yasalara uygun ve şeffaf hareket etmek, işinizi büyütürken karşılaşabileceğiniz en büyük risk olan vergi cezalarından korunmanın en kârlı yoludur.